Eind december vergelijken veel Nederlanders de tarieven van zorgverzekeraars en nemen ze vóór 1 januari een besluit om al dan niet over te stappen. Voor zorgverzekeraars (en ook andere soorten verzekeraars) is december mede daarom een drukke maand. Hoewel werknemers van verzekeraars nu waarschijnlijk voor een groot deel thuiswerken, kent Nederland een aantal klassieke verzekeringssteden: plaatsen waar van oudsher relatief veel mensen bij een verzekeraar werken. In dit artikel laten we zien welke steden dat zijn en wat de omvang is van deze sector.

Schadeverzekeraars belangrijk voor werkgelegenheid in de verzekeringssector

In Nederland zijn ruim 43.000 personen werkzaam bij een verzekeringsmaatschappij (zie de toelichting onderaan dit artikel voor de definitie). Dit is 0,5 procent van het totaal aantal banen in Nederland. In Zuid-Holland werken in absolute zin de meeste mensen in de verzekeringssector. Binnen de Nederlandse verzekeringswereld zorgen verzekeraars die zich bezighouden met schadeverzekeringen voor meer dan twee derde (67%) van de banen. Zorgverzekeraars bieden werk aan meer dan een zesde (16%) van alle werkzame personen in de sector.

Werkenden verzekeringssector vooral actief in klassieke verzekeringssteden

De steden Rotterdam, Tilburg, Den Haag, Apeldoorn en Utrecht herbergen van oudsher de meeste arbeidsplaatsen in de verzekeringssector. Momenteel werkt bijna de helft (48%) van alle werkzame personen die actief zijn in de sector in een van deze vijf klassieke verzekeringssteden. In 1999 en 2009 zien we – ondanks de landelijke banenkrimp – min of meer dezelfde verdeling van het aantal banen in de verzekeringssector als in 2019 (zie onderstaande figuur).
In contrast met de klassieke verzekeringssteden, vond in Amsterdam een forse banenkrimp plaats in de afgelopen tien jaar. Ook in andere plaatsen zien we duidelijke verschillen door de tijd. Zo laten onder andere de plaatsen Amersfoort, Breda, Ede, Noordwijk en Zwolle ook een duidelijke banenkrimp zien. In Eindhoven en Leiden nam het aantal banen juist toe.

Aantal banen per gemeente in verzekeringssector

In de kaart is het aantal banen getoond voor gemeenten waar in 2019 of in het verleden tenminste 100 banen waren in de verzekeringssector. Het aantal banen in 2019 is weergegeven met een groene bol. Het aantal banen in het verleden is weergegeven met een blauwe cirkel (2009) of rode cirkel (1999). Hierbij wordt het jaar met het hoogste aantal banen getoond.

Landelijke banenkrimp in verzekeringssector

Landelijk neemt het aantal banen in de verzekeringssector al jaren af. Daarbij speelt onder meer automatisering een rol. Zo daalde het aantal banen in deze sector ten opzichte van 2014 met 17 procent en ten opzichte van 2018 met 4 procent. Deze daling staat in contract met de groei van de totale werkgelegenheid in Nederland in de afgelopen jaren (+9% in de periode 2014-2019 en +3% tussen 2018 en 2019). Wanneer we verder terugkijken zien we een nog sterkere banenkrimp in de verzekeringssector. In vergelijking met twintig jaar terug zijn er momenteel in Nederland 22 procent minder personen actief in de verzekeringswereld. Ook het aantal verzekeringsmaatschappijen nam de laatste jaren af. Ten opzichte van 2014 daalde het aantal vestigingen in de sector met 9 procent.

De banenkrimp is in vrijwel alle provincies zichtbaar. Alleen in Drenthe en Zeeland nam het aantal banen licht toe (ten opzichte van 2014). In relatieve zin kromp het aantal banen het sterkst in Noord-Holland (-40%). Ook in de provincies Gelderland (-20%), Limburg (?20%) en Utrecht (?17%) was de banenkrimp sterker dan landelijk.

Verantwoording van het onderzoek

Binnen deze analyse staan vestigingen binnen de volgende SBI-activiteiten centraal: SBI: 65111 Levensverzekeringen (geen herverzekering), SBI: 65112 Naturaverzekeringen, SBI: 65121 Schadeverzekeringen (geen zorgverzekering), SBI: 65122 Zorgverzekeringen en SBI: 66299 Overige dienstverlening in verband met verzekeringen en pensioenfondsen. Onder de vestigingen in deze SBI-categorie vallen zowel grote als kleine verzekeringsmaatschappijen. Binnen LISA worden bij de registratie van werkzame personen geen stagiairs en vrijwilligers meegerekend. In de figuur zijn de aantallen banen afgerond op tientallen. Ook zijn uitsluitend gemeenten in de figuur weergegeven die in tenminste een van de drie meetmomenten over meer dan honderd banen in de verzekeringssector beschikken.